Ẩm thực không chỉ bao gồm các món ngon cùng kĩ thuật nấu nướng mà còn tồn tại một mảng quan trọng, đó là các quy tắc trên bàn ăn. Đối với bài trí bàn ăn kiểu Pháp nói riêng hay các quốc gia trên thế giới, cách thưởng thức món ăn luôn chứa những thông điệp và ý nghĩa khác nhau.
Nếu mùi hương nước hoa Pháp tuy vô hình nhưng là một công trình xây dựng bằng những tầng hương thơm thay đổi một cách tinh tế thì ẩm thực Pháp lại không vô hình, nó được tạo ra bằng những cách thức, quy củ, cách sắp xếp cụ thể và chính xác, sạch sẽ đến nỗi từng vết nước khô lại trên ly rượu cũng không được cho phép tồn tại. Ẩm thực Pháp đã chính thức được Unesco công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Đó là biểu tượng của lịch sử, vẻ đẹp văn hóa trong cuộc sống của người Pháp. Sự tinh tế, sang trọng và công phu khi tạo ra một bàn ăn đúng kiểu Pháp đòi hỏi những hiểu biết và sự trân trọng của người chủ.
Tuy vậy, trong cuộc sống hiện đại ngày nay, khi sự tiện lợi, đơn giản và nhanh chóng là xu hướng trong mọi bữa ăn gia đình thì thách thức cũng được đặt ra khi có khách mời đặc biệt đến nhà và phải chuẩn bị cho một bàn ăn trang trọng. Một vài thông tin cơ bản nhất của một bàn ăn Pháp, nhất là khi để đón khách là những điều hữu ích mà mọi người nên quan tâm.
Bàn ăn được bài trí theo phong cách Pháp.
Sắp đặt các dụng cụ ăn uống trên bàn
Khi ăn, người châu Âu dùng dao, muỗng, nĩa và đĩa để cắt nhỏ thức ăn ra thành từng miếng. Thức ăn chủ yếu của họ là thịt, cá kèm với rau, đậu, bánh mỳ và bơ. Đặc biệt, họ thường ăn lần lượt các món theo thực đơn và rất coi trọng cách thức trình bày món ăn. Mỗi người đều có một khẩu phần ăn riêng, trước trong và sau bữa ăn có nhiều loại thức uống để phục vụ.
Khi muốn set up 1 bàn ăn tối theo kiểu Pháp thì chúng ta nên đặt đĩa ăn chính (dinner plate) trước, khi đặt đĩa ăn chính trước ta lấy được trọng tâm đối xứng của 2 cạnh bàn và từng bước ta đặt từng vật dụng theo thứ tự.
Thứ tự các dụng cụ ăn uống trên bàn.
Các vật dụng có thể thêm bớt để phù hợp với món ăn nhưng thứ tự sắp đặt không thay đổi.
Đĩa ăn chính được đặt trước để lấp trọng tâm đối xứng hai bên và từng bước ta đặt từng vật dụng theo thứ tự.
Những chiếc đĩa ăn nên cách mép bàn từ 1 đến 2cm. Để ăn súp hoặc canh, bạn đặt chiếc đĩa trũng lòng và nhỏ hơn lên phía trên chiếc đĩa nông nhưng cần phải dọn đĩa phía trên đi ngay sau khi dùng xong. Đối với những chiếc đĩa khác dùng để bày biện, trang trí, bạn có thể lựa chọn thoải mái vì chúng chỉ bị dọn khỏi bàn ăn khi tráng miệng.
Những chiếc đĩa ăn nên cách mép bàn từ 1 đến 2cm.
Đặt chiếc đĩa trũng lòng và nhỏ hơn lên phía trên chiếc đĩa nông nhưng cần phải dọn đi ngay sau khi dùng xong.
Dao, muỗng, nĩa được đặt theo thứ tự sử dụng từ ngoài vào trong. Bên phải đĩa là nơi dành cho các loại dao với phần lưỡi dao hướng vào trong vì tay phải thông thường là tay thuận để cầm dao cắt thịt. Đối với dao cắt cá và thìa canh thì phải để lập úp xuống. Nếu có món hàu hay ốc, nĩa để ăn những món này cũng đặt bên phải đĩa ăn. Bên trái đặt nĩa cũng được lập úp xuống. Dao cắt pho mát và muỗng, nĩa nhỏ dùng để ăn đồ tráng miệng sẽ được đặt ngang trước đĩa ăn hoặc mang ra sau cùng với đồ tráng miệng. Bộ dao nĩa phải sạch sẽ sang bóng không có dấu của ngón tay. Để cẩn thận hơn, có thể mang găng tay khi dọn bàn ăn.
Dao, muỗng, nĩa được đặt theo thứ tự sử dụng từ ngoài vào trong.
Bộ dao nĩa phải sạch sẽ sang bóng không có dấu của ngón tay.
Luôn ưu tiên sử dụng các loại ly cốc thủy tinh, trong và nhẹ! Trật tự sắp xếp sẽ từ trái qua phải với các cỡ ly từ lớn đến bé như sau: ly uống nước, ly rượu vang đỏ (tùy hoàn cảnh có thể xếp 2 ly đựng rượu vang đỏ), ly rượu vang trắng hoặc ly rượu sâm panh. Tùy theo loại rượu mà kích thước của ly sẽ khác nhau. Ly nước cần được rót ra trước 1 chút.
Luôn ưu tiên sử dụng các loại ly cốc thủy tinh, trong và nhẹ!
Trật tự sắp xếp sẽ từ trái qua phải với các cỡ ly từ lớn đến bé.
Khăn trải bàn và khăn ăn
Nếu bạn sử dụng chiếc bàn rộng hoặc loại bàn dài có thể mở thêm ở 2 bên nhưng bạn không có sẵn tấm khăn trải bàn đủ lớn thì có một bí quyết sau: dùng 3 tấm khăn nhỏ và đặt 1 chiếc bên trái, 1 chiếc bên phải, cái cuối cùng đặt ở khoảng giữa còn lại. Cách trải bàn này sẽ đẹp và trông tinh tế hơn.
Dùng 2 chiếc khăn trải ở 2 vị trí cân chỉnh ở giữa ra hai đầu bàn.
Nếu trải bàn tròn, hãy ủi phẳng các nếp gấp của tấm khăn trải để mặt bàn được phẳng phiu. Đối với bàn hình chữ nhật, ta có thể không cần ủi phần nếp li dọc chiều dài vì nó sẽ tạo ra 2 đường dọc dài song song thuận mắt; tuy nhiên đối với phần nếp gấp li theo chiều rộng thì phải là thật phẳng.
Màu sắc của khăn trải bàn có thể nhiều màu nhưng phải phù hợp với căn bếp hoặc địa điểm bữa ăn. Nhưng với một bữa tiệc tối, sử dùng màu trắng hoặc trắng pha (màu trắng pha với màu vàng, xanh lục, xanh lam…để dịu bớt sắc sang của màu trắng) sẽ làm tăng thêm sự trang trọng và lịch sự.
Bàn ăn tone màu xanh lá và trắng với khăn trải bàn sáng tạo.
Khăn trải bàn màu trắng hoặc trắng pha sẽ làm tăng thêm sự trang trọng và lịch sự.
Khăn ăn phải phù hợp màu với khăn trải bàn. Khăn ăn đặt trên đĩa, cạnh của viền khăn hướng ra phía cạnh bàn. Khăn ăn có thể được gấp thành nhiều kiểu dáng phong phú, gấp khăn ăn cũng được xem như một nghệ thuật khá được ưa chuộng.
Khăn ăn phải phù hợp màu với khăn trải bàn.
Màu sắc khăn ăn sử dụng theo tone màu của những chiếc cốc và lọ hoa.
Khăn ăn có thể được gấp thành nhiều kiểu dáng.
Không gian và màu sắc bữa ăn
Để bữa tối được trọn vẹn hơn và mọi người trong bàn đều cảm thấy được sự thoải mái, vui vẻ, cần chú ý đến không gian chỗ ngồi và xung quanh, đặc biệt mọi bài trí nên theo một chủ đề nào đó nhất định.
Không gian chỗ ngồi dành cho mỗi người trong bàn cần vừa đủ rộng, khoảng 60-70cm mỗi chỗ ngồi. Và các khoảng cách giữa mỗi chỗ ngồi cần cân bằng, hài hòa nhất, tránh việc chỗ người ngồi này xa hay người kia ngồi gần.
Bài trí bàn ăn nên theo một chủ đề nào đó nhất định.
Chỗ ngồi dành cho mỗi người trong bàn cần vừa đủ rộng.
Để tăng thêm màu sắc, sự lãng mạn hay ấm cúng, lọ hoa và nến là hai yếu tố không kém phần quan trọng. Những lọ hoa trên bàn cần chú ý cắm thấp để không chắn tầm nhìn hoặc có thể trang trí thêm vài cành hoa, cỏ khô. Đối với ánh sáng, nếu là nến chân cao hay nến thấp hoặc đèn, ánh sáng của chúng phải vừa phải, không quá sáng để mọi người có thể tự nhiên thưởng thức bữa ăn và trò chuyện thoải mái.
Không gian bữa ăn ấm cúng và lãng mạn với những cây nến chân cao đặt giữa bàn.
Thêm màu sắc cho bàn ăn bởi các vật trang trí như cây cỏ, hoa khô…
Bàn ăn sử dụng tone màu pastel nhẹ nhàng.
Bộ dụng cụ ăn tinh tế với hoa văn và màu sắc trang nhã.
Những lọ hoa trên bàn cần chú ý cắm thấp để không chắn tầm nhìn.
Ẩm thực không chỉ bao gồm các món ngon cùng kĩ thuật nấu nướng khéo léo, tinh tế. Thế giới ẩm thực còn tồn tại một mảng quan trọng, đó chính là các quy tắc trên bàn ăn. Đối với bài trí bàn ăn kiểu Pháp nói riêng hay các quốc gia trên thế giới nói chung, cách thưởng thức món ăn luôn ẩn chứa những thông điệp và ý nghĩa vô cùng khác biệt. Điều đó thể hiện một phần nền văn hóa và giá trị bản sắc dân tộc, quốc gia luôn được gìn giữ và trân trọng.
